Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tăng Chi Bộ/ CHƯƠNG VII BẢY PHÁP (SATTAKANIPĀTA)/ V. PHẨM ĐẠI TẾ ĐÀN (MAHĀYAÑÑAVAGGA)

I. KINH THỨC TRÚ CỦA CHÚNG HỮU TÌNH (Sattaviññāṇaṭṭhitisutta)⁵² (A. IV. 39)

44. Này các Tỷ-kheo, có bảy thức trú này.⁵³ Thế nào là bảy?

Có các loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, thân khác, tưởng khác, như loài người,⁵⁴ một số thiên nhân,⁵⁵ một số loài ở trong đọa xứ.⁵⁶ Đây là thức trú thứ nhất.

Có các loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, thân khác, tưởng là một, như Phạm Chúng thiên được sanh nhờ chứng Sơ thiền.⁵⁷ Đây là thức trú thứ hai.

Có các loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, thân là một, tưởng khác, như chư thiên Quang Âm.⁵⁸ Đây là thức trú thứ ba.

Có các loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, thân là một, tưởng là một, như chư thiên Biến Tịnh.⁵⁹ Đây là thức trú thứ tư.

Có các loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, vượt hoàn toàn các sắc tưởng, chấm dứt các chướng ngại tưởng, không tác ý sai biệt tưởng, đạt đến Không vô biên xứ, biết rằng: “Hư không là vô biên.” Đây là thức trú thứ năm.

Có các loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, vượt hoàn toàn Không vô biên xứ, đạt đến Thức vô biên xứ, biết rằng: “Thức là vô biên.” Đây là thức trú thứ sáu.

Có các loài hữu tình, này các Tỷ-kheo, vượt hoàn toàn Thức vô biên xứ, đạt đến Vô sở hữu xứ, biết rằng: “Không có vật gì.” Đây là thức trú thứ bảy.

Này các Tỷ-kheo, có bảy thức trú này.

Tham khảo

⁵² Bản tiếng Anh của PTS: Stations, dịch thoát là Thức trú. Tham chiếu: Tăng. 增 (T.02. 0125.39.5. 0730c19).

⁵³ Xem D. II. 68; III. 253, 263.

⁵⁴ Chú giải cho rằng anh em sinh đôi vẫn khác nhau về tiếng nói, về điệu bộ đi đứng.

⁵⁵ Chú giải viết một số thiên nhân ở dục giới (kāmaloka) có thân màu xanh, một số có thân màu vàng…

⁵⁶ Chú giải nói đến màu sắc của dạ-xoa Uttaramātā, Piyankaramātā, Phussamitā và Dhammaguttā, thân các vị ấy lớn nhỏ, màu sắc khác nhau, tâm các vị ấy như tâm người. Các ngạ quỷ Vemānika thuộc hạng này.

⁵⁷ Các vị có hình dáng lớn nhỏ khác nhau, còn tâm thì tùy thuộc trình độ chứng ngộ Sơ thiền của các vị ấy.

⁵⁸ Chú giải viết các thiên nhân này phát hào quang như ánh chớp. Thân các vị ấy to lớn giống nhau, nhưng tâm sai khác tùy theo trình độ chứng ngộ Thiền thứ hai, thứ ba.

⁵⁹ Subhakiṇhā. Xem A. II. 184; S. II. 211.