Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tăng Chi Bộ/ CHƯƠNG V NĂM PHÁP (PAÑCAKANIPĀTA)/ XVIII. PHẨM NAM CƯ SĨ (UPĀSAKAVAGGA)

IX.KINH GIA CHỦ (Gihisutta)¹⁷⁹ (A. III. 211)

179.Gia chủ Anāthapiṇḍika với khoảng năm trăm nam cư sĩ đoanh vây, đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Thế Tôn bảo Tôn giả Sāriputta:

 – Này Sāriputta, ông có biết người gia chủ mặc áo trắng mà sở hành được bảo vệ trong năm học giới, và có được không khó khăn, có được không mệt nhọc, có được không phí sức bốn tăng thượng tâm, hiện tại lạc trú,¹⁸⁰ nếu vị ấy muốn, có thể tự đáp về mình như sau: “Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận khỏi sanh vào loài bàng sanh, đoạn tận loài ngạ quỷ, đoạn tận cõi dữ, ác thú, đọa xứ. Ta là bậc Dự lưu, không còn phải thối đọa, quyết chắc đạt được Chánh giác.” Vậy sở hành được bảo vệ trong năm học giới nào?

Ở đây, này Sāriputta, vị Thánh đệ tử từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say rượu men rượu nấu. Sở hành được bảo vệ trong năm học giới này.

Vị ấy có được không khó khăn, có được không mệt nhọc, có được không phí sức bốn tăng thượng tâm, hiện tại lạc trú nào?

Ở đây, này Sāriputta, vị Thánh đệ tử có lòng tịnh tín bất động đối với đức Phật: “Thế Tôn là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhơn Sư, Phật, Thế Tôn.” Đây là tăng thượng tâm, hiện tại lạc trú thứ nhất, vị ấy đã chứng được nhờ làm cho thanh tịnh tâm chưa được thanh tịnh, làm cho trong sáng tâm chưa được trong sáng.

Lại nữa, này Sāriputta, vị Thánh đệ tử thành tựu lòng tịnh tín bất động đối với Pháp: “Pháp được Thế Tôn khéo thuyết, thiết thực hiện tại, không có thời gian, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được người trí tự mình giác hiểu.” Đây là tăng thượng tâm, hiện tại lạc trú thứ hai, vị ấy đã chứng được nhờ làm cho thanh tịnh tâm chưa được thanh tịnh, làm cho trong sáng tâm chưa được trong sáng.

Lại nữa, này Sāriputta, vị Thánh đệ tử thành tựu lòng tịnh tín bất động đối với chúng Tăng: “Diệu hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, Trực hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, Ứng lý hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, Chánh hạnh là chúng đệ tử Thế Tôn, tức là bốn đôi tám vị. Chúng đệ tử Thế Tôn đáng được cung kính, đáng được tôn trọng, đáng được cúng dường, đáng được chắp tay, là vô thượng phước điền ở đời.” Đây là tăng thượng tâm, hiện tại lạc trú thứ ba, vị ấy đã chứng được nhờ làm cho thanh tịnh tâm chưa được thanh tịnh, làm cho trong sáng tâm chưa được trong sáng.

Lại nữa, này Sāriputta, vị Thánh đệ tử thành tựu giới được bậc Thánh ái kính, không có bể vụn, không bị sứt mẻ, không tỳ vết, không ô nhiễm, đem lại giải thoát, được người trí tán thán, làm cho an lạc, hướng đến thiền định. Đây là tăng thượng tâm, hiện tại lạc trú thứ tư, vị ấy đã chứng được nhờ làm cho thanh tịnh tâm chưa được thanh tịnh, làm cho trong sáng tâm chưa được trong sáng.

Bốn tăng thượng tâm, hiện tại lạc trú này được vị Thánh đệ tử chứng đắc không khó khăn, chứng đắc không mệt nhọc, chứng đắc không phí sức.

 Này Sāriputta, ông có biết người gia chủ mặc áo trắng mà sở hành được bảo vệ trong năm học giới, và có được không khó khăn, có được không mệt nhọc, có được không phí sức bốn tăng thượng tâm, hiện tại lạc trú; nếu vị ấy muốn, có thể tự đáp về mình như sau: “Ta đã đoạn tận địa ngục, đoạn tận khỏi sanh vào loài bàng sanh, đoạn tận loài ngạ quỷ, đoạn tận cõi dữ, ác thú, đọa xứ. Ta là bậc Dự lưu, không còn phải thối đọa, quyết chắc đạt được Chánh giác.”

Thấy sợ hãi địa ngục, 
Hãy tránh xa điều ác,
Khéo chấp nhận Chánh pháp, 
Bậc hiền trí tránh xa,
Không hại các chúng sanh, 
Những vật có nỗ lực.
Biết không có nói láo, 
Không lấy của không cho, 
Tự bằng lòng vợ mình, 
Tránh xa vợ người khác.
 Người biết không uống rượu, 
Khiến tâm trí mê loạn,
Hãy tùy niệm đến Phật, 
Hãy tùy niệm đến Pháp,
 Hãy tu tâm không sân, 
Hãy tu tâm nhiêu ích,
Để xứng đáng được sanh, 
Cảnh giới các chư thiên,
 Cầu công đức lợi ích,
 Hãy cung cấp vật thí, 
Trước thí bậc Chí thiện,
 Mới mong có quả lớn.
Này Sāriputta,
Ta sẽ nói cho ông, 
Các bậc Chí thiện ấy, 
Ông hãy lắng nghe Ta.
Như trong một đàn bò, 
Có con đen, trắng, đỏ,
 Màu hung hay có đốm, 
Có con màu bồ câu, 
Dầu con bò màu gì,
Kiếm được con bò thuần, 
Con vật kéo sức mạnh,
 Đẹp, lanh và hăng hái, 
Mặc kệ nó màu gì, 
Liền mắc vào gánh nặng.
 Cũng vậy, giữa loài người,
 Dầu có sinh chỗ nào,
 Hoàng tộc, Bà-la-môn, 
Thương gia hay nô bộc, 
Kẻ không có giai cấp, 
Hay hạ cấp đổ phân,
Giữa những người như vậy,
 Ai điều phục, thuần thục, 
Ngay thẳng, đủ giới đức,
 Nói thực, biết tàm quý, 
Sanh tử đã đoạn tận,
Phạm hạnh được vẹn toàn,
 Gánh nặng đã hạ xuống, 
Không còn bị trói buộc, 
Việc cần làm đã làm,
 Không còn bị lậu hoặc, 
Đã đến bờ bên kia,
Không chấp trước, tịch tịnh,
 Phước điền ấy vô cấu,
Quả lớn đáng cúng dường. 
Những kẻ ngu không biết, 
Thiếu trí, ít nghe nhiều, 
Chỉ bố thí bên ngoài,
Không đến gần người thiện. 
Những ai gần người thiện, 
Có tuệ, tôn bậc hiền,
Họ tin bậc Thiện Thệ, 
An trú tận gốc rễ, 
Sanh thiên hay ở đây,
Được sanh gia đình tốt,
 Bậc trí tuần tự tiến,
Chứng được cảnh Niết-bàn.

Tham khảo:

¹⁷⁹     Ưu-bà-tắc kinh 優婆塞經 (T.01. 0026.128. 0616a27).
¹⁸⁰       Xem A. IV. 405; D. II. 93; S. V. 357. Bốn pháp này được gọi là Pháp kính.