Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tăng Chi Bộ/ CHƯƠNG V NĂM PHÁP (PAÑCAKANIPĀTA)/ X. PHẨM KAKUDHA (KAKUDHAVAGGA)

X.KINH TÔN GIẢ KAKUDHA (Kakudhatherasutta) (A. III. 122)

100. Một thời, Thế Tôn trú ở Kosambī, tại khu vườn Ghosita. Lúc bấy giờ, Kakudha, người xứ Koliya, là thị giả của Tôn giả Mahāmoggallāna, vừa mệnh chung và sanh ra với một thân do ý tạo, thân ấy với tự thể có được [to rộng] ví như hai hay ba thửa ruộng làng ở Magadha.¹⁰¹ Vị ấy, với tự thể như vậy, không làm cho tự mình hay làm cho người khác bị bệnh. Rồi thiên tử Kakudha đi đến Tôn giả Mahāmoggallāna; sau khi đến, đảnh lễ Tôn giả Mahāmoggallāna rồi đứng một bên. Thiên tử Kakudha thưa với Tôn giả Mahāmoggallāna:

       - Thưa Tôn giả, Devadatta có khởi lên ý muốn như sau: “Ta sẽ lãnh đạo chúng Tăng.” Với tâm khởi lên như vậy, thưa Tôn giả, thần thông của Devadatta bị thối thất.

Thiên tử Kakudha nói lên như vậy, nói như vậy xong, đảnh lễ Tôn giả Mahāmoggallāna, thân phía hữu hướng về ngài rồi biến mất tại chỗ. Rồi Tôn giả Mahāmoggallāna đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Mahāmoggallāna bạch Thế Tôn:

  - Bạch Thế Tôn, Kakudha, người xứ Koliya, là thị giả của con, vừa mệnh chung và sanh ra¹⁰² với thân do ý tạo thành, thân ấy với tự thể có được [to rộng] ví như hai hay ba thửa ruộng làng ở Magadha. Vị ấy với tự thể như vậy, không làm cho tự mình hay làm cho người khác bị bệnh. Rồi thiên tử Kakudha đi đến con; sau khi đến, đảnh lễ con rồi đứng một bên. Sau khi đứng một bên, bạch Thế Tôn, thiên tử Kakudha thưa với con: “Thưa Tôn giả, Devadatta có khởi lên ý muốn như sau: ‘Ta sẽ lãnh đạo chúng Tăng.’ Với tâm khởi lên như vậy, thưa Tôn giả, thần thông của Devadatta bị thối thất.” Thiên tử Kakudha, bạch Thế Tôn, nói lên như vậy. Nói như vậy xong, thiên tử Kakudha đảnh lễ con rồi thân phía hữu hướng về con rồi biến mất.

       - Này Moggallāna, có phải ông với tâm của mình biết được tâm của thiên tử Kakudha rằng: “Điều gì thiên tử Kakudha nói lên, tất cả đều là như vậy, không thể khác được”?

      -  Bạch Thế Tôn, với tâm của con, con biết được tâm của thiên tử Kakudha rằng: “Điều gì thiên tử Kakudha nói lên, tất cả đều là như vậy, không thể khác được.”

       -  Này Moggallāna, hãy phòng hộ lời nói này! Này Moggallāna, hãy phòng hộ lời nói này! Nay kẻ ngu si ấy sẽ tự mình thấy rõ mình. Này Moggallāna, có năm bậc Đạo sư này có mặt hiện hữu ở đời. Thế nào là năm?

Ở đây, này Moggallāna, có vị Đạo sư giới không thanh tịnh lại tự cho rằng: “Ta có giới thanh tịnh. Giới của ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Nhưng các đệ tử biết về vị ấy như sau: “Tôn giả Đạo sư này có giới không thanh tịnh, lại tự nghĩ rằng: ‘Ta có giới thanh tịnh. Giới của ta thanh tịnh, trong sáng, không uế nhiễm.’ Nếu chúng ta tin cho các cư sĩ biết như vậy thời vị Đạo sư sẽ không bằng lòng. Và nếu vị ấy không bằng lòng thời chúng ta sẽ xử sự như thế nào mới được.” Và vị ấy nhận được các vật dụng nhu yếu như y, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị bệnh. Những gì tự ngã sẽ làm, tự ngã sẽ được biết do việc làm ấy. Như vậy, này Moggallāna, các đệ tử che chở giới cho bậc Đạo sư, và bậc Đạo sư như vậy chờ đợi các đệ tử che chở về giới cho mình.

Lại nữa, này Moggallāna, ở đây có bậc Đạo sư mạng sống không thanh tịnh lại tự cho rằng: “Ta có mạng sống thanh tịnh. Mạng sống của ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Nhưng các đệ tử biết về vị ấy như sau: “Vị Tôn giả Đạo sư này có mạng sống không thanh tịnh lại tự nghĩ rằng: ‘Ta có mạng sống thanh tịnh. Mạng sống của ta thanh tịnh, trong sáng, không uế nhiễm.’ Nếu chúng ta tin cho các cư sĩ biết như vậy thời vị Đạo sư ấy không bằng lòng. Và nếu vị ấy không bằng lòng thời chúng ta sẽ xử sự như thế nào mới được.” Và vị ấy nhận được các vật dụng nhu yếu như y, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị bệnh. Những gì tự ngã sẽ làm, tự ngã sẽ được biết do việc làm ấy. Như vậy, này Moggallāna, các đệ tử che chở mạng sống cho bậc Đạo sư, và bậc Đạo sư như vậy chờ đợi các đệ tử che chở mạng sống cho mình.

Lại nữa, này Moggallāna, ở đây có bậc Đạo sư thuyết pháp không thanh tịnh lại tự cho rằng: “Ta thuyết pháp thanh tịnh. Sự thuyết pháp của ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Nhưng các đệ tử biết về vị ấy như sau: “Vị Tôn giả Đạo sư này thuyết pháp không thanh tịnh lại tự nghĩ rằng: ‘Ta thuyết pháp thanh tịnh. Sự thuyết pháp của ta thanh tịnh, trong sáng, không uế nhiễm.’ Nếu chúng ta tin cho các cư sĩ biết như vậy thời vị Đạo sư ấy sẽ không bằng lòng. Và nếu vị ấy không bằng lòng thời chúng ta sẽ xử sự như thế nào mới được.” Và vị ấy nhận được các vật dụng nhu yếu như y, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị bệnh. Những gì tự ngã sẽ làm, tự ngã sẽ được biết do việc làm ấy. Như vậy, này Moggallāna, các đệ tử phòng hộ cho sự thuyết pháp của bậc Đạo sư, và bậc Đạo sư như vậy chờ đợi các đệ tử che chở cho sự thuyết pháp của mình.

Lại nữa, này Moggallāna, ở đây có bậc Đạo sư trả lời không thanh tịnh lại tự cho rằng: “Ta trả lời thanh tịnh. Sự trả lời của ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Nhưng các đệ tử biết về vị ấy như sau: “Vị Tôn giả Đạo sư này trả lời không thanh tịnh lại nghĩ rằng: ‘Ta trả lời thanh tịnh. Sự trả lời của ta thanh tịnh, trong sáng, không uế nhiễm.’ Nếu chúng ta tin cho các cư sĩ biết như vậy thời vị Đạo sư ấy sẽ không bằng lòng. Và nếu vị ấy không bằng lòng thời chúng ta sẽ xử sự như thế nào mới được.” Và vị ấy nhận được các vật dụng nhu yếu như y, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị bệnh. Những gì tự ngã sẽ làm, tự ngã sẽ được biết do việc làm ấy. Như vậy, này Moggallāna, các đệ tử che chở cho sự trả lời của bậc Đạo sư, và bậc Đạo sư như vậy chờ đợi các đệ tử che chở cho sự trả lời của mình.

Lại nữa, này Moggallāna, ở đây có bậc Đạo sư tri kiến không thanh tịnh lại tự cho rằng: “Ta có tri kiến thanh tịnh. Tri kiến của ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Nhưng các đệ tử biết về vị ấy như sau: “Vị Tôn giả Đạo sư này tri kiến không thanh tịnh lại tự nghĩ rằng: ‘Ta có tri kiến thanh tịnh. Tri kiến của ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.’ Nếu chúng ta tin cho các cư sĩ biết như vậy thời vị Đạo sư sẽ không bằng lòng. Và nếu vị ấy không bằng lòng thời chúng ta sẽ xử sự như thế nào mới được.” Và vị ấy nhận được các vật dụng nhu yếu như y, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị bệnh. Những gì tự ngã sẽ làm, tự ngã sẽ được biết do việc làm ấy. Như vậy, này Moggallāna, các đệ tử che chở cho tri kiến của bậc Đạo sư và bậc Đạo sư như vậy chờ đợi các đệ tử che chở cho tri kiến của mình.

Này Moggallāna, Ta có giới thanh tịnh, và Ta tự rõ biết: “Giới của Ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Các đệ tử không có che chở cho Ta về giới, và Ta không có chờ đợi các đệ tử che chở Ta về giới. Mạng sống của Ta thanh tịnh, Ta tự rõ biết: “Mạng sống của Ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Các đệ tử không có che chở Ta về mạng sống, và Ta không có chờ đợi các đệ tử che chở cho Ta về mạng sống. Sự thuyết pháp của Ta thanh tịnh, Ta tự rõ biết: “Sự thuyết pháp của Ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Các đệ tử không có che chở Ta về thuyết pháp, và Ta không có chờ đợi các đệ tử che chở Ta về thuyết pháp. Các câu trả lời của Ta thanh tịnh, Ta tự rõ biết: “Các câu trả lời của Ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Các đệ tử không có che chở Ta về các câu trả lời, và Ta không có chờ đợi các đệ tử che chở Ta về các câu trả lời. Tri kiến của Ta thanh tịnh, Ta tự rõ biết: “Tri kiến của Ta thanh tịnh, trong sáng, không có uế nhiễm.” Các đệ tử không có che chở Ta về tri kiến, và Ta không có chờ đợi các đệ tử che chở Ta về tri kiến.

Tham khảo:

¹⁰¹    Tigāvuta tức khoảng 6 dặm.

  ¹⁰²    Upapanna. Xem A. IV. 225. Chữ này dùng tương phản với paccājāta đối với hữu tình phải tái sanh vào một chỗ khác, không phải ở đây.