Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tăng Chi Bộ/ CHƯƠNG IV BỐN PHÁP (CATUKKANIPĀTA)/ XVIII. PHẨM TƯ TÂM SỞ (SAÑCETANIYAVAGGA) 

X. KINH ĐẠI CĂN CỨ ĐỊA (Mahāpadesasutta)²³¹ (A. II. 167)

180. Một thời, Thế Tôn trú ở Bhoganagara, tại điện Ānanda. Tại đấy, Thế Tôn gọi các Tỷ-kheo:

- Này các Tỷ-kheo!

- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn nói như sau:

- Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết về bốn đại căn cứ địa này. Hãy nghe và khéo tác ý, Ta sẽ nói.

- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn nói như sau:

- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là bốn đại căn cứ địa?

Ở đây, này các Tỷ-kheo, có Tỷ-kheo nói như sau: “Này Hiền giả, đối diện Thế Tôn, tôi nghe như vậy; đối diện với Thế Tôn, tôi lãnh thọ như vậy: ‘Đây là Pháp, đây là Luật, đây là lời dạy của bậc Đạo sư.’” Này các Tỷ-kheo, các ông không nên tán thán, không nên hủy báng lời nói của Tỷ-kheo ấy; không tán thán, không hủy báng, mỗi mỗi chữ, mỗi mỗi câu cần phải học hỏi kỹ lưỡng và đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật. Nếu chúng không phù hợp với Kinh, không tương ứng với Luật,²³² thời các ông có thể kết luận: “Chắc chắn những lời này không phải lời dạy của Thế Tôn, bậc A-la-hán Chánh Đẳng Giác và các Tỷ-kheo ấy đã thọ giáo sai lầm.” Này các Tỷ-kheo, các ông hãy từ bỏ chúng.

Nhưng ở đây, này các Tỷ-kheo, có Tỷ-kheo nói như sau: “Này Hiền giả, đối diện Thế Tôn, tôi nghe như vậy; đối diện với Thế Tôn, tôi lãnh thọ như vậy: ‘Đây là Pháp, đây là Luật, đây là lời dạy của bậc Đạo sư.’” Này các Tỷ-kheo, các ông không nên tán thán, không nên hủy báng lời nói của Tỷ-kheo ấy; không tán thán, không hủy báng, mỗi mỗi chữ, mỗi mỗi câu cần phải học hỏi kỹ lưỡng và đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật. Nếu chúng phù hợp với Kinh, tương ứng với Luật, thời các ông có thể kết luận: “Chắc chắn những lời này là lời dạy của Thế Tôn, bậc A-la-hán Chánh Đẳng Giác và các Tỷ-kheo ấy đã thọ giáo tốt đẹp.” Này các Tỷ-kheo, đây là đại căn cứ địa thứ nhất, các ông cần phải thọ trì.

Nhưng ở đây, này các Tỷ-kheo, có Tỷ-kheo nói như sau: “Tại trú xứ kia có Tăng chúng ở với vị Thượng tọa, với vị Thủ chúng. Đối diện Tăng chúng ấy, tôi nghe như vậy; đối diện với Tăng chúng ấy, tôi lãnh thọ như vậy: ‘Đây là Pháp, đây là Luật, đây là lời dạy của bậc Đạo sư.’” Này các Tỷ-kheo, các ông không nên tán thán, không nên hủy báng lời nói của Tỷ-kheo ấy; không tán thán, không hủy báng, mỗi mỗi chữ, mỗi mỗi câu cần phải học hỏi kỹ lưỡng và đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật. Khi đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật và nếu chúng không phù hợp với Kinh, không tương ứng với Luật, thời các ông có thể kết luận: “Chắc chắn những lời này không phải lời dạy của Thế Tôn, bậc A-la-hán Chánh Đẳng Giác và Tỷ-kheo ấy đã thọ giáo sai lầm.” Này các Tỷ-kheo, các ông hãy từ bỏ chúng.

Nhưng ở đây, này các Tỷ-kheo, nếu có Tỷ-kheo nói như sau: “Tại trú xứ kia có Tăng chúng ở với vị Thượng tọa, với vị Thủ chúng. Đối diện với Tăng chúng ấy, tôi nghe như vậy; đối diện với Tăng chúng ấy, tôi lãnh thọ như vậy: ‘Đây là Pháp, đây là Luật, đây là lời dạy của bậc Đạo sư.’” Này các Tỷ-kheo, các ông không nên tán thán, không nên hủy báng lời nói của Tỷ-kheo ấy; không tán thán, không hủy báng, mỗi mỗi chữ, mỗi mỗi câu cần phải học hỏi kỹ lưỡng và đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật. Khi đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật và nếu chúng phù hợp với Kinh, tương ứng với Luật, thời các ông có thể kết luận: “Chắc chắn những lời ấy phải là lời dạy của Thế Tôn, bậc A-la-hán Chánh Đẳng Giác và các Tỷ-kheo ấy đã thọ giáo chơn chánh.” Này các Tỷ-kheo, như vậy là đại căn cứ địa thứ hai, các ông cần phải thọ trì.

Nhưng ở đây, này các Tỷ-kheo, nếu có Tỷ-kheo nói như sau: “Tại trú xứ kia có nhiều Trưởng lão Tỷ-kheo ở, những vị này là bậc nghe nhiều, được trao truyền kinh điển, trì Pháp, trì Luật, trì Toát yếu. Đối diện với các Trưởng lão ấy, tôi nghe như vậy; đối diện với các Trưởng lão ấy, tôi lãnh thọ như vậy: ‘Đây là Pháp, đây là Luật, đây là lời dạy của bậc Đạo sư.’” Này các Tỷ-kheo, các ông không nên tán thán, không nên hủy báng lời nói của Tỷ-kheo ấy; không tán thán, không hủy báng, mỗi mỗi chữ, mỗi mỗi câu cần phải học hỏi kỹ lưỡng và đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật. Khi đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật và nếu chúng không phù hợp với Kinh, không tương ứng với Luật, thời các ông có thể kết luận: “Chắc chắn những lời này không phải lời dạy của Thế Tôn, bậc A-la-hán Chánh Đẳng Giác và các Tỷ-kheo ấy đã thọ giáo sai lầm.” Này các Tỷ-kheo, các ông hãy từ bỏ chúng.

Nhưng ở đây, này các Tỷ-kheo, nếu có Tỷ-kheo nói như sau: “Tại trú xứ kia có nhiều Trưởng lão Tỷ-kheo ở, những vị này là những bậc nghe nhiều, được trao truyền kinh điển, bậc trì Pháp, trì Luật, trì Toát yếu. Đối diện với các Trưởng lão ấy, tôi nghe như vậy; đối diện với các Trưởng lão ấy, tôi lãnh thọ như vậy: ‘Đây là Pháp, đây là Luật, đây là lời dạy của bậc Đạo sư.’” Này các Tỷ-kheo, các ông không nên tán thán, không nên hủy báng lời nói của Tỷ-kheo ấy; không tán thán, không hủy báng, mỗi mỗi chữ, mỗi mỗi câu cần phải học hỏi kỹ lưỡng và đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật. Khi đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật và nếu chúng phù hợp với Kinh, tương ứng với Luật, thời các ông có thể kết luận: “Chắc chắn những lời ấy là lời dạy của Thế Tôn, bậc A-la-hán Chánh Đẳng Giác và các Tỷ-kheo ấy đã thọ giáo chơn chánh.” Này các Tỷ-kheo, như vậy là đại căn cứ địa thứ ba, các ông cần phải thọ trì.

Nhưng ở đây, này các Tỷ-kheo, nếu có Tỷ-kheo nói như sau: “Tại trú xứ kia có vị Trưởng lão, vị này là bậc nghe nhiều, được trao truyền kinh điển, bậc trì Pháp, trì Luật, trì Toát yếu. Đối diện với vị Trưởng lão ấy, tôi nghe như vậy; đối diện với vị Trưởng lão ấy, tôi lãnh thọ như vậy: ‘Đây là Pháp, đây là Luật, đây là lời dạy của bậc Đạo sư.’” Này các Tỷ-kheo, các ông không nên tán thán, không nên hủy báng lời nói của Tỷ-kheo ấy; không tán thán, không hủy báng, mỗi mỗi chữ, mỗi mỗi câu cần phải học hỏi kỹ lưỡng và đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật. Khi đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật và nếu chúng không phù hợp với Kinh, không tương ứng với Luật, thời các ông có thể kết luận: “Chắc chắn những lời này không phải lời dạy của Thế Tôn, bậc A-la-hán Chánh Đẳng Giác và các Tỷ-kheo ấy đã thọ giáo sai lầm.” Và này các Tỷ-kheo, các ông hãy từ bỏ chúng.

Nhưng ở đây, này các Tỷ-kheo, nếu có Tỷ-kheo nói như sau: “Tại trú xứ kia có vị Trưởng lão, vị này... không tán thán, không hủy báng, mỗi mỗi chữ, mỗi mỗi câu cần phải học hỏi kỹ lưỡng và đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật. Khi đem so sánh với Kinh, đem đối chiếu với Luật và nếu chúng phù hợp với Kinh, tương ứng với Luật, thời các ông có thể kết luận: “Chắc chắn những lời này là lời dạy của Thế Tôn, bậc A-la-hán Chánh Đẳng Giác và các Trưởng lão ấy đã thọ giáo chơn chánh.” Này các Tỷ-kheo, như vậy là đại căn cứ địa thứ tư, các ông cần phải thọ trì.

Này các Tỷ-kheo, có bốn đại căn cứ địa này.

Tham khảo

²³¹ Tham chiếu: Tăng. 增 (T.02. 0125.28.5. 0652b13); Du hành kinh 遊行經 (T.01. 0026.2. 0011a07).

²³² Ở đây chỉ nói Pháp và Luật, và như vậy chỉ có hai tạng: Kinh và Luật. Chú giải DA. II. 566 cố gắng chứng minh Pháp là chỉ cho Kinh tạng và Luận tạng.