Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tăng Chi Bộ/ CHƯƠNG IV BỐN PHÁP (CATUKKANIPĀTA)/ XVIII. PHẨM TƯ TÂM SỞ (SAÑCETANIYAVAGGA) 

IX. KINH NIẾT-BÀN (Nibbānasutta) (A. II. 167)

179. Rồi Tôn giả Ānanda đi đến Tôn giả Sāriputta; sau khi đến... Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda nói với Tôn giả Sāriputta:

- Do nhân gì, thưa Hiền giả Sāriputta, do duyên gì, ở đây, lại có một số chúng sanh ngay trong hiện tại không có chứng nhập Niết-bàn?²²⁹

- Ở đây, này Hiền giả Ānanda, chúng sanh không như thật quán tri: “Các tưởng này²³⁰ dự phần vào thối đọa”; không như thật quán tri: “Các tưởng này dự phần vào an trú”; không như thật quán tri: “Các tưởng này dự phần vào thù thắng”; không như thật quán tri: “Các tưởng này dự phần vào thể nhập.” Này Hiền giả Ānanda, đây là nhân, đây là duyên; do vậy, ở đây, có hạng chúng sanh ngay trong hiện tại không chứng nhập Niết-bàn.

- Thưa Hiền giả Sāriputta, do nhân gì, do duyên gì, ở đây, có hạng chúng sanh ngay trong hiện tại chứng nhập Niết-bàn?

- Ở đây, này Hiền giả Ānanda, chúng sanh như thật quán tri: “Các tưởng này dự phần vào thối đọa”; như thật quán tri: “Các tưởng này dự phần vào an trú”; như thật quán tri: “Các tưởng này dự phần vào thù thắng”; như thật quán tri: “Các tưởng này dự phần vào thể nhập.” Này Hiền giả Ānanda, do nhân này, do duyên này, ở đây, có các chúng sanh ngay trong hiện tại chứng nhập Niết-bàn.

Tham khảo

²²⁹Parinibbāyantī. Xem S. IV. 102, Sakka hỏi đức Phật một câu tương tự, và đức Phật trả lời vì thọ hưởng dục lạc.

²³⁰Saññā. Xem D. III. 277; Vism. I. 88. Trong các loại định này, các tưởng dự phần vào thối đọa (hānabhāgiyā) là do các pháp chống đối thường sanh khởi; các tưởng dự phần vào an trú (ṭhiti) vì do sự có mặt thường xuyên của niệm xứ hợp với định. Các tưởng dự phần vào thù thắng (visesa) vì sự chứng đạt các pháp thù thắng. Các tưởng dự phần vào thể nhập là do sự tấn công của tưởng và niệm tương ưng với nhàm chán. Xem Ps. I. 35.