Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tăng Chi Bộ/ CHƯƠNG IV BỐN PHÁP (CATUKKANIPĀTA)/XII. PHẨM KESI (KESIVAGGA)

V. KINH CÁC TRƯỜNG HỢP (Ṭhānasutta) (A. II. 118) 

115. Này các Tỷ-kheo, có bốn trường hợp này. Thế nào là bốn? 

Có trường hợp, này các Tỷ-kheo, làm không thích ý, đưa đến không lợi ích cho người làm. 

Có trường hợp, này các Tỷ-kheo, làm không thích ý, đưa đến lợi ích cho người làm. 

Có trường hợp, này các Tỷ-kheo, làm được thích ý, không đưa đến lợi ích cho người làm. 

Có trường hợp, này các Tỷ-kheo, làm được thích ý, đưa đến lợi ích cho người làm. 

Tại đây, này các Tỷ-kheo, trường hợp này làm không thích ý, không đem lại lợi ích cho người làm. Này các Tỷ-kheo, trong trường hợp này, nghĩ rằng về cả hai phương diện không nên làm. Trường hợp này làm không thích ý, đây là trường hợp nghĩ rằng không nên làm. Trường hợp này làm không đem lại lợi ích cho người làm, đây là trường hợp nghĩ rằng không nên làm. Đây là trường hợp, này các Tỷ-kheo, nghĩ rằng về cả hai phương diện đều không nên làm. 

Tại đây, này các Tỷ-kheo, trường hợp này làm không thích ý, nhưng đem lại lợi ích cho người làm. Trong trường hợp này, này các Tỷ-kheo, người ta có thể biết kẻ ngu, bậc trí, về sức kiên trì của con người, tinh tấn của con người, nỗ lực của con người. Và này các Tỷ-kheo, người ngu không suy xét rằng: “Dầu trường hợp này làm không thích ý, nhưng trường hợp này đem lại lợi ích cho người làm.” Người ấy không làm trường hợp này. Do không làm trường hợp này, nên không đem lại lợi ích cho người ấy. Còn người trí, này các Tỷ-kheo, suy xét rằng: “Dầu trường hợp này làm không được thích ý, nhưng trường hợp này đem lại lợi ích cho người làm.” Người ấy làm trường hợp này. Do làm trường hợp này, nên đem lại lợi ích cho người ấy. 

Tại đây, này các Tỷ-kheo, trường hợp này làm được thích ý, nhưng không đem lại lợi ích cho người làm. Trong trường hợp này, người ta có thể biết kẻ ngu, bậc trí, về sức kiên trì của con người, tinh tấn của con người, nỗ lực của con người. Này các Tỷ-kheo, người ngu không suy xét rằng: “Dầu trường hợp này làm được thích ý, nhưng trường hợp này không đem lại lợi ích cho người làm.” Người ấy làm trường hợp này. Do làm trường hợp này, không đem lại lợi ích cho người ấy. Còn người trí, này các Tỷ-kheo, suy xét như sau: “Dầu trường hợp này làm được thích ý, nhưng không đem lại lợi ích cho người làm.” Người ấy không làm trường hợp này. Do không làm trường hợp này, nên đem lại lợi ích cho người ấy. 

Tại đây, này các Tỷ-kheo, trường hợp này làm được thích ý và đem lại lợi ích cho người làm. Này các Tỷ-kheo, trong trường hợp này, nghĩ rằng về cả hai phương diện đều nên làm. Trường hợp này làm được thích ý, đây là trường hợp nghĩ rằng cần phải làm. Trường hợp này đem lại lợi ích cho người làm, đây là trường hợp nghĩ rằng cần phải làm. Đây là trường hợp, này các Tỷ-kheo, nghĩ rằng về cả hai phương diện đều nên làm.

Này các Tỷ-kheo, có bốn trường hợp này.

Tham khảo

126 Tham chiếu: A. II. 57; GS. II. 66 (kinh 53 ở trước).