Phật giáo nguyên thủy/ Kinh tạng Pali/ Kinh Tăng Chi Bộ/CHƯƠNG III BA PHÁP (TIKANIPĀTA)/VI. PHẨM CÁC BÀ-LA-MÔN (BRĀHMAṆAVAGGA)

VII. KINH VACCHAGOTTA (Vacchagottasutta)⁷² (A. I. 160)

          58. Rồi du sĩ Vacchagotta đi đến Thế Tôn; sau khi đến, nói lên với Thế Tôn những lời chào đón hỏi thăm; sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu, liền ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, du sĩ Vacchagotta thưa với Thế Tôn:

          – Thưa Tôn giả Gotama, tôi có được nghe: “Sa-môn Gotama nói như sau: ‘Cần phải bố thí cho Ta, không cần bố thí cho người khác; cần phải bố thí cho đệ tử của Ta, không cần phải bố thí cho đệ tử của những người khác; bố thí cho Ta có quả lớn, bố thí cho những người khác không có quả lớn; bố thí cho các đệ tử của Ta có quả lớn, bố thí cho các đệ tử của những người khác không có quả lớn.’” Thưa Tôn giả Gotama, những ai nói rằng Sa-môn Gotama nói như sau: “Cần phải bố thí cho Ta... không có quả lớn”, những người nói như vậy có phải nói đúng lời nói của Tôn giả Gotama, không có xuyên tạc Tôn giả Gotama với điều không thật? Có phải họ nói như vậy là đúng pháp và thuận pháp? Và những ai là người đúng pháp, nói lời đúng pháp và thuận pháp sẽ không có cơ hội để chỉ trích? Chúng tôi thật không muốn xuyên tạc Tôn giả Gotama.

          – Này Vaccha, những ai nói rằng: “Sa-môn Gotama nói như sau: ‘Cần phải bố thí cho Ta, không cần bố thí cho người khác; cần phải bố thí cho đệ tử của Ta, không cần phải bố thí cho đệ tử của những người khác; bố thí cho Ta có quả lớn, bố thí cho những người khác không có quả lớn; bố thí cho các đệ tử của Ta có quả lớn, bố thí cho các đệ tử của những người khác không có quả lớn’”, những người ấy không nói đúng với lời nói của Ta, họ đã xuyên tạc Ta với điều không thật (asatā), họ đã nói láo. Này Vaccha, ai ngăn chặn người khác bố thí, người ấy tạo ra ba chướng ngại pháp và đánh mất ba vật. Thế nào là ba?

          Người ấy làm chướng ngại người cho được công đức; người ấy ngăn chặn người nhận được bố thí; và tự ngã người ấy trước đã mất gốc, lại càng bị thương tổn hơn. Này Vaccha, ai ngăn chặn người cho bố thí người khác, tạo ra ba chướng ngại như vậy và đánh mất ba vật. Này Vaccha, Ta nói như sau: “Những ai đổ đồ phế thải trên mâm bàn, hay đồ rửa chén bát vào hố phân, hay hố rác rưởi [với ý nghĩ] để các loài hữu tình trong ấy nhờ đấy được ăn để sống.” Do nhân duyên ấy, này Vaccha, Ta nói có đem lại công đức, còn nói gì đối với loài người.

          Lại nữa, này Vaccha, Ta tuyên bố rằng, bố thí cho người có giới hạnh được quả lớn, bố thí cho người hành ác giới không được như vậy. Người có giới hạnh là người đã đoạn tận năm pháp và đã đầy đủ năm pháp.

          Thế nào là năm pháp đã được vị ấy đoạn tận? Dục tham đã được đoạn tận, sân đã được đoạn tận, hôn trầm thụy miên đã được đoạn tận, trạo hối đã được đoạn tận, nghi đã được đoạn tận. Vị ấy đã đoạn tận năm pháp này.

          Thế nào là năm pháp vị ấy đã đầy đủ? Đầy đủ vô học giới uẩn, đầy đủ vô học định uẩn, đầy đủ vô học tuệ uẩn, đầy đủ vô học giải thoát uẩn, đầy đủ vô học giải thoát tri kiến uẩn. Vị ấy đã đầy đủ năm pháp này. Ở đây, Ta tuyên bố rằng, bố thí cho người đoạn tận năm pháp và đầy đủ năm pháp có quả lớn.

                    Như trong một đàn bò,⁷³ 
                    Có con đen, trắng, đỏ, 
                    Màu hung hay có đốm, 
                    Có con màu bồ câu, 
                    Dầu con bò màu gì, 
                    Kiếm được con bò thuần, 
                    Con vật kéo sức mạnh, 
                    Đẹp, lanh và hăng hái, 
                    Mặc kệ nó màu gì, 
                    Liền mắc vào gánh nặng.
                    Cũng vậy giữa loài người, 
                    Dầu có sinh chỗ nào, 
                    Hoàng tộc, Bà-la-môn, 
                    Thương gia hay nô bộc, 
                    Kẻ không có giai cấp, 
                    Hay hạ cấp đổ phân, 
                    Giữa những người như vậy, 
                    Ai điều phục thuần thục, 
                    Ngay thẳng, đủ giới đức, 
                    Nói thực, biết tàm quý, 
                    Sanh tử đã đoạn tận, 
                    Phạm hạnh được vẹn toàn, 
                    Gánh nặng đã hạ xuống, 
                    Không còn bị trói buộc, 
                    Việc cần làm đã làm, 
                    Không còn bị lậu hoặc, 
                    Đã đến bờ bên kia, 
                    Không chấp pháp, tịch tịnh, 
                    Phước điền ấy vô cấu, 
                    Quả lớn đáng cúng dường. 
                    Như kẻ ngu không biết, 
                    Thiếu trí, ít nghe nhiều, 
                    Chỉ bố thí bên ngoài, 
                    Không đến gần kẻ thiện. 
                    Những ai gần kẻ thiện, 
                    Có tuệ, tôn bậc hiền,⁷⁴ 
                    Họ tin bậc Thiện Thệ, 
                    An trú tận gốc rễ.
                    Sanh thiên hay ở đây, 
                    Được sanh gia đình tốt, 
                    Bậc trí tuần tự tiến, 
                    Chứng được cảnh Niết-bàn.

Tham khảo:

⁷² Tham chiếu: Tạp. 雜 (T.02. 0099.95. 0026a05); Biệt Tạp. 別雜 (T.02. 0100.261. 0465c05).

⁷³ Các bài kệ có trong A. III. 214.

⁷⁴ Dhīrasammate. Xem sādhusammato trong D. I. 47; DA. I. 143.