Tam tạng thánh điển PGVN 10 » Tạng Tam Tạng Thượng Toạn Bộ 10 »
PHÂN TÍCH GIỚI BỔN
(Suttavibhaṅga)
Tỳ-Khưu INDACANDA
1. Lúc bấy giờ, đức Phật Thế Tôn ngự tại thành Sāvatthi, Jetavana, tu viện của ông Anāthapiṇḍika. Vào lúc bấy giờ, Tỳ-khưu-ni Thullanandā là vị Ni nghe nhiều, chuyên đọc tụng thuộc lòng, tự tin, rành rẽ về nói pháp thoại. Khi ấy, vào mùa nóng, đức Vua Pasenadi xứ Kosala, sau khi khoác lên tấm choàng sợi lanh đắt giá, đã đi đến gặp Tỳ-khưu-ni Thullanandā, sau khi đến đã đảnh lễ Tỳ-khưu-ni Thullanandā rồi ngồi xuống ở một bên. Tỳ-khưu-ni Thullanandā đã chỉ dạy, thức tỉnh, khuyến khích và tạo niềm phấn khởi cho đức Vua Pasenadi xứ Kosala đang ngồi một bên bằng bài pháp thoại. Sau đó, khi đã được Tỳ-khưu-ni Thullanandā chỉ dạy, thức tỉnh, khuyến khích và tạo niềm phấn khởi bằng bài pháp thoại, đức Vua Pasenadi xứ Kosala đã nói với Tỳ-khưu-ni Thullanandā điều này:
– Thưa Ni sư, có nhu cầu về vật gì xin Ni sư cứ nói.
– Tâu Đại vương, nếu ngài có ý định bố thí đến tôi thì hãy dâng tấm choàng sợi lanh này.
Khi ấy, đức Vua Pasenadi xứ Kosala đã dâng Tỳ-khưu-ni Thullanandā tấm choàng sợi lanh rồi đã từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Tỳ-khưu-ni Thullanandā, hướng vai phải nhiễu quanh rồi ra đi.
2. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: “Các Tỳ-khưu-ni này ham muốn quá độ, không tự biết đủ! Tại sao lại yêu cầu đức vua tấm choàng sợi lanh?”
Các Tỳ-khưu-ni đã nghe được những người ấy phàn nàn, phê phán, chê bai. Các Tỳ-khưu-ni nào ít ham muốn, ...(nt)..., các vị Ni ấy phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: “Vì sao Ni sư Thullanandā lại yêu cầu đức vua tấm choàng sợi lanh?” ...(nt).
– Này các Tỳ-khưu, nghe nói Tỳ-khưu-ni Thullanandā yêu cầu đức vua tấm choàng sợi lanh, có đúng không vậy?
– Bạch Thế Tôn, đúng vậy.
Đức Phật Thế Tôn đã khiển trách rằng:
– ...(nt)... Này các Tỳ-khưu, vì sao Tỳ-khưu-ni Thullanandā lại yêu cầu đức vua tấm choàng sợi lanh vậy? Này các Tỳ-khưu, sự việc này không đem lại niềm tin cho những kẻ chưa có đức tin, ...(nt)... Và này các Tỳ-khưu, các Tỳ-khưu-ni hãy phổ biến điều học này như vầy:
“Vị Tỳ-khưu-ni, trong khi bảo sắm tấm choàng loại nhẹ, nên bảo sắm tối đa là hai kaṃsa rưỡi. Nếu bảo sắm vượt quá trị giá ấy thì [vật ấy] nên được xả bỏ và [vị Ni ấy] phạm tội Pācittiya.”
3. Tấm choàng loại nhẹ nghĩa là bất cứ loại tấm choàng nào vào mùa nóng.
Trong khi bảo sắm: Trong khi yêu cầu.
Nên bảo sắm tối đa là hai kaṃsa rưỡi: Nên bảo sắm vật trị giá là mười kahāpaṇa.
Nếu bảo sắm vượt quá trị giá ấy: Vị Ni yêu cầu vượt quá trị giá ấy, trong lúc tiến hành thì phạm tội Dukkaṭa. Do sự đạt được thì phạm vào tội Nissaggiya, nên được xả bỏ đến hội chúng, hoặc đến nhóm, hoặc đến một vị Tỳ-khưu-ni. Và này các Tỳ-khưu, nên được xả bỏ như vầy: ...(nt)... “Bạch chư Đại đức Ni, tấm choàng loại nhẹ này của tôi đã được bảo sắm vượt quá hai kaṃsa rưỡi, giờ cần được xả bỏ. Tôi xả bỏ vật này đến hội chúng.” ...(nt)..., hội chúng nên cho lại ...(nt)... các Đại đức Ni nên cho lại ...(nt)... “Tôi cho lại Ni sư.”
Hơn hai kaṃsa rưỡi, nhận biết là hơn, vị Ni bảo sắm thì phạm tội Nissaggiya Pācittiya. Hơn hai kaṃsa rưỡi, có sự hoài nghi, vị Ni bảo sắm thì phạm tội Nissaggiya Pācittiya. Hơn hai kaṃsa rưỡi, [lầm] tưởng là kém, vị Ni bảo sắm thì phạm tội Nissaggiya Pācittiya.
Kém hai kaṃsa rưỡi, [lầm] tưởng là hơn thì phạm tội Dukkaṭa. Kém hai kaṃsa rưỡi, có sự hoài nghi thì phạm tội Dukkaṭa. Kém hai kaṃsa rưỡi, nhận biết là kém thì vô tội.
Vị Ni bảo sắm [vật trị giá] tối đa là hai kaṃsa rưỡi, vị Ni bảo sắm [vật trị giá] tối đa kém hai kaṃsa rưỡi, của các thân quyến, của những người nói lời thỉnh cầu, vì nhu cầu của vị khác, bằng vật sở hữu của bản thân, vị Ni bảo sắm vật có giá trị thấp đối với người có ý định bảo sắm vật giá trị cao, vị Ni bị điên, ...(nt)... vị Ni vi phạm đầu tiên thì vô tội.
Điều học thứ mười hai.
--oo0oo--
TÓM LƯỢC CÁC ĐIỀU NÀY
Bình bát, ngoài hạn kỳ và trong thời hạn, trao đổi và yêu cầu, sau khi bảo sắm, có nhu cầu vật khác nữa, thuộc về hội chúng, [của] nhóm, tự mình yêu cầu, thuộc về cá nhân, [trị giá] bốn kaṃsa và hai kaṃsa rưỡi.
--oo0oo--
– Bạch chư Đại đức Ni, ba mươi điều Nissaggiya Pācittiya[1] đã được đọc tụng xong. Trong các điều ấy, tôi hỏi các Đại đức Ni rằng: Chắc hẳn các vị được thanh tịnh trong vấn đề này? Đến lần thứ nhì, tôi hỏi rằng: Chắc hẳn các vị được thanh tịnh trong vấn đề này? Đến lần thứ ba, tôi hỏi rằng: Chắc hẳn các vị được thanh tịnh trong vấn đề này? Chư Đại đức Ni được thanh tịnh nên mới im lặng. Tôi ghi nhận sự việc này là như vậy.
Dứt các điều Nissaggiya.
--oo0oo--
[1] Theo lời giải thích của ngài Buddhaghosa: Tỳ-khưu và Tỳ-khưu-ni đều có 30 điều Nissaggiya Pācittiya. Phần của Tỳ-khưu-ni gồm có 12 điều quy định riêng đã được trình bày ở trên, còn 18 điều được quy định chung đã được trình bày ở Giới bổn của Tỳ-khưu: Phần Y bỏ ra 2 điều là điều 4 (bảo giặt y) và điều 5 (thọ lãnh y từ tay Tỳ-khưu-ni), rồi thêm vào 2 điều là điều 2 (phân chia y) và điều 3 (trao đổi y rồi giật lại) ở trên là đủ 10 điều; Phần Tơ tằm bỏ ra 7 điều học đầu rồi thay thế bằng 7 điều ở trên đây, từ điều 4-10, rồi cộng thêm vào 3 điều còn lại của Tỳ-khưu là đủ 10 điều; Phần Bình Bát bỏ ra 3 điều là điều 1 (cất giữ bình bát), điều 4 (y choàng tắm mưa) và điều 9 (ngụ ở rừng), rồi thêm vào điều đầu tiên ở trên (tích trữ bình bát) và 2 điều sau cùng (tấm choàng loại dày và loại nhẹ) là đủ 10 điều; như vậy, tổng cộng là 30 điều học (VinA. IV. 919).